صرفه نظریّه اى است در برابر نظریه اعجاز ادبى قرآن. صرفه از «صرْف» به معناى بازگرداندن و جلوگیرى کردن است. تناسب معناى لغوى با این واژه آن است که خداوند انسان ها را از آوردن کلامى همانند قرآن بازمى دارد.
در واقع، به این پرسش که وجه و جهت اعجاز قرآن چیست، یعنى قرآن به عنوان معجزه پیامبراسلام داراى چه ویژگى هایى است که دیگران از آوردن آن ناتوان اند، جواب هاى مختلف و متعددى داده شده است که غالب آنان به جهات ادبى قرآن بازگشت مى کند. برخى از پاسخ ها، چنان که فاضل مقداد در ارشاد الطالبین آورده، از این قرار است: جبّائیان و فخر رازى جهت اعجاز قرآن را فصاحت بسیار زیاد آن مى دانند; گروهى اخبار غیبى قرآن و گروهى دیگر نداشتن تناقض را وجه آن مى دانند; ابوالقاسم بلخى مى گوید جنس قرآن غیرمقدور است; جوینى و اشعرى وجه اعجاز قرآن را فصاحت و اسلوب آن با هم مى دانند، و برخى (کمال الدین میثم) بر این دو، اشتمال قرآن بر علوم شریف مثل علم توحید و سلوک و تهذیب را نیز افزوده اند.
بنابراین، در نظر طرفداران اعجاز ادبى، قرآن در حدّى از فصاحت و بلاغت و سایر لطایف ادبى قرار دارد که...
... متن کامل و ادامه متن فوق در ادامه مطلب ...